آزفه---) يوم‌الازفه‌

آزمايش---) امتحان‌

آسانى‌

آسانى به معناى سهولت در برابر دشوارى، و صعوبت است. [1] در اين مدخل از واژه‌هاى «تخفيف»، «مرفق»، «هيّن»، «يسر»، «اصر»، «جناح»، «عسر»، «طاقه» و «نفى حرج»، استفاده شده است.

اهمّ عناوين: آسانى اسلام، آسانى افعال بر خدا، آسانى پس از سختى، آسانى تكاليف، درخواست آسانى‌

آسان‌گيرى بر پيامبر (ص)

1 سفارش خداوند به آسان گرفتن پيامبر (ص) برخود در ابلاغ قرآن:

مآ أنزلنا عليك القرءان لتشقى‌.

طه (20) 2

2 سفارش خداوند به پيامبر (ص) در آسان گرفتن بر خود و پرهيز از عبادت‌هاى مشقّت‌بار:

مآ أنزلنا عليك القرءان لتشقى‌. [2]

طه (20) 2

3 آسان‌گيرى خدا بر پيامبر (ص) در مسائل زناشويى:

ترجى من تشاء منهنّ و تؤؤى إليك من تشاء و من ابتغيت ممّن عزلت فلاجناح عليك .... [3]

احزاب (33) 51

4 آسان قرار داده شدن تكاليف براى پيامبر (ص):

ما كان على النبىّ من حرج فيما فرض اللَّه له ....

احزاب (33) 38

يا أيّها النبىّ إنّا أحللنا لك أزوجك الَّتى ءاتيت أجورهنّ و ما ملكت يمينك ممّا أفاء اللَّه عليك و بنات عمّك و بنات عمَّتك و بنات خالك و بنات خلتك التى هاجرن معك و امرأة مؤمنة إن وهبت نفسها للنبىّ إن أراد النبىّ أن يستنكحها خالصة لك من دون المؤمنين قد علمنا ما فرضنا عليهم فى أزوجهم و ما ملكت أيمنهم لكيلا يكون عليك حرج .... [4]

احزاب (33) 50

و نيسّرك لليسرى‌. [5]

اعلى (87) 8

[1] فرهنگ معين.

[2] در شأن نزول آيه آمده است كه پيامبر (ص) پس از نزول قرآن در انجام عبادت‌ها، خود را به سختى مى‌افكند؛ به گونه‌اى كه پاهاى مباركش متورّم شده بود. (الكشّاف، ذيل آيه)

[3] «ترجى» از ماده «رجى» يا «رجأ» به معناى تأخير انداختن (لسان العرب)، و در آيه، كنايه از به تأخير انداختن همخوابگى است. اعطاى چنين حقّى از جانب خدا به پيامبر (ص) و نيز حق داشتن حضرت براى فرا خواندن همسرى كه قرار بوده از او كناره بگيرد، از آسان‌گيرى بر او حكايت دارد.

[4] تشريع احكام ويژه ازدواج براى پيامبر (ص) از آسان‌گيرى‌هاى خدا براى حضرت است.

[5] از جمله احتمال‌هايى كه در آيه وجود دارد، اين است كه «نيسّر» به معناى «نوفّق» يا به همان معناى لغوى يعنى آسان كردن باشد. بنابر احتمال اوّل، مقصود آيه اين است: ما تو را به امرى آسان كه همانا شريعت است، موفّق مى‌كنيم. (مجمع‌البيان، ذيل آيه)