167 تغيير دين خدا، بر اثر آرزوهاى القا شده از سوى شيطان:
... و لأمنّينّهم و لأمرنّهم فليبتّكنّ ءاذان الأنعم و لأمرنّهم
فليغيّرنّ خلق اللَّه ....[1]
نساء (4) 119
168 تغيير در آفرينش طبيعى موجودات با انگيزههاى خرافى، از آثار
آرزوهاى القا شده به وسيله شيطان:
... و لأمنّينّهم و لأمرنّهم فليبتّكنّ ءاذان الأنعم و لأمرنّهم
فليغيّرنّ خلق اللَّه و من يتخذ الشيطان ولياً فقد خسر خسراناً مبيناً.[2]
نساء (4) 119
169 آرزوهاى انبيا (در هدايت مردم)، مورد عناد و دشمنى شيطان:
و ما أرسلنا من قبلك من رسول و لا نبىّ إلّاإذا تمنّى ألقى
الشيطن فى أمنيّته ....[3]
حج (22) 52
170 گزينش گروهى از مردم از سوى شيطان و اسير آرزوهاى پوچ كردن
آنها:
... و قال لاتخذنّ من عبادك نصيبا مفروضا* و لأضلّنّهم و لأمنّينّهم ... و من يتّخذ الشيطن وليّا من دون
اللَّه فقد خسر خسرانا مبينا.
نساء (4) 118 و 119
171 وعدههاى دروغين شيطان، زمينه برانگيختن آرزوهاى پوچ در انسان:
يعدهم و يمنّيهم و ما يعدهم الشيطن إلّاغرورا.
نساء (4) 120
آرنج---) وضو
آزادى
آزادى در لغت به معناى، حريّت، اختيار، خلاف بندگى، قدرت عمل و ترك
عمل و قدرت انتخاب است. [4]
و در اصطلاح، به معناى مصون ماندن از اراده مستبدانه است.
[5] و در حقوق انسان از قبيل آزادانديشى، انتخاب عقيده، اظهار نظر و حقّ
انتخاب نظام اجتماعىِ دلخواه، تجلّى مىيابد. گفتنى است كه آزادى مورد نظر در اين
مدخل از مقولههاى روانشناختى، عرفانى و فلسفى نيست. در اين مدخل از واژههاى
«جدال»، «خلوا سبيلهم»، «شورى»، «نجات»، «واجتنبوا الطاغوت»، و ... استفاده شده
است.
اهمّ عناوين: آزاد انديشى، آزادى از ظلم، آزادى اقلّيّتهاى دينى،
آزادى انتخاب دين، آزادى بيان،
[1] امام باقر (ع) «خلقاللَّه» را دين معنا كرده است. (تفسير
عيّاشى، ذيل آيه؛ البرهان فى تفسير القرآن، ذيل آيه)
[2] از تقديم جمله «لأمنّينّهم» (در آنها آرزو القا مىكنم)، بر
«لأمرنّهم» (به آنها دستور مىدهم)، مىتوان استفاده كرد كه شيطان، ابتدا انسان
را به آرزوهاى توخالى وا مىدارد؛ سپس اوامر خويش را جهت تغيير ناروا در آفرينش
القا مىكند.
[3] «القى الشيطان فى امنيته» به اين معنا است كه انبيا، آرزوى
روى آوردن مردم را به دين دارند و شيطان با وسوسه، مردم را از آن باز مىدارد.