اشاره:

نخستين مسأله‌اى كه انسان در تمام بحث‌هاى علمى با آن روبه‌رو است همين مسأله شناخت و معرفت است.

و نخستين سؤال‌هايى كه قبل از هر سؤال ديگر در ذهن انسان جوانه مى‌زند اين سؤالات است:

1- آيا در خارج از وجود ما جهانى وجود دارد، يا آنچه را مى‌بينيم همانند رؤياهايى است كه در حال خواب در نظر مجسم مى‌شود، و جهان خارجى خواب و خيالى بيش نيست؟!

2- اگر چنين جهانى وجود دارد آيا براى ما امكان راه‌يابى به اين دنياى خارجى و معرفت و شناخت آن هست يا نه؟!

3- اگر پاسخ دو سؤال فوق مثبت است، يعنى هم جهان در بيرون وجود ماست و هم شناخت آن امكان دارد، اين سؤال پيش مى‌آيد كه طرق و منابع شناخت آن كدام است؟

از طريق استدلال‌هاى عقلى؟

از طريق تجربه و علوم تجربى؟

از طريق وحى يا طرق ديگر؟ و كداميك از اين طرق مطمئن‌تر است؟

4- از همه اينها گذشته با چه ابزارى بايد اين جهان را شناخت؟

5- سپس اين مسأله مطرح مى‌شود كه بعد از قبول مسائل فوق چه امورى مى‌تواند زمينه‌هاى معرفت و شناخت را در انسان تقويت كند، و روح و جان را آماده معرفت سازد؟

و چه موانعى بر سر راه شناخت وجود دارد، و انسان را از معرفت واقعيت‌هاى عالم هستى باز مى‌دارد و به گمراهى مى‌كشاند؟