4 و 5- «مَجراها» وَ «مُرساها»

اين هر دو واژه اسم زمان يا اسم مكان است به معناى «موقع حركت» و «موقت توقف» يا «محل اين دو» [1]

اوّلى از ماده‌ «جريان» و دوّمى از ماده‌ «رسو» (بر وزن رَسم) به معنى ثبات و قرار است، و لذا به كوه‌ها «رواسى» (جمع راسيه) گفته مى‌شود، زيرا داراى ثبات و استقرار كامل هستند.

تفسير و جمع‌بندى آيات‌

چرا فقط با نام خدا شروع مى‌كنيم؟!

در آيه اوّل (بسم اللَّه الرحمن الرحيم) كه در آغاز تمام سوره‌هاى قرآن (جز سوره برائت) آمده، اعلام مى‌كنيم كه كار خود را به نام خداوند رحمن رحيم آغاز مى‌كنيم، و در انجام برنامه‌هاى خويش از او يارى مى‌جوييم. [2]

كار و برنامه ما هرچه باشد فانى و ناپايدار است، محدود و كوچك است، اما هنگامى كه آن را به ذات پاكى پيوند مى‌دهيم كه پايدار و جاويدان و نامحدود و بى‌انتها است، رنگ او را به خود مى‌گيرد، و از عظمت و جاودانگى او بهره‌مند مى‌شود.

نيروى ما هرچه باشد ضعيف است، اما هنگامى كه اين قطره‌هاى ناچيز به اقيانوس پر عظمت قدرت الهى ضميمه شود عظمت پيدا مى‌كند، و روح و

[1]. بعضى از مفسّران فقط آن را اسم زمان ذكر كرده‌اند (مانند مجمع‌البيان) و بعضى فقط اسم مكان (مانند الميزان) و بعضى، هم اسم زمان و هم اسم مكان (مانند تفسير شُبّر)

[2]. بعضى معتقدند جمله محذوف در اين‌جا «ابتداء» (ابتدا مى‌كنم) بوده، و بعضى مى‌گويند: «استعين» (يارى مى‌جويم) است، البتّه در صورتى كه اين جمله را خداوند بيان كند (مانند تمام سوره‌هاى قرآن جز سوره حمد) بايد به معنى اوّل باشد، ولى در خصوص سوره حمد كه از زبان بندگان است مى‌تواند به معناى اوّل يا دوّم و يا هر دو بوده باشد، بنابراين «با» در بسم اللَّه يا به معناى «استعانت» است يا به معناى «مصاحبت» (دقت كنيد)