مى‌گويند آرى، ولى شما خود را به هلاكت افكنديد و انتظار (مرگ پيامبر را) مى‌كشيديد و شك و ترديد داشتيد، و آرزوهاى دراز شما را فريب داد تا زمانى كه فرمان خدا (مرگتان) فرا رسد، و شيطان شما را در برابر خداوند فريب داد».

تفسير و جمع‌بندى‌

* آرزوهاى دور و دراز!

«امانِى» جمع‌ «امِنيَّه» به معناى حالتى است كه در نفس انسان از تمناى چيزى حاصل مى‌شود [1] كه ما در فارسى به آن «آرزو» مى‌گوييم، منتها از آن‌جا كه آرزو به صورت معقول نه تنها عيب نيست، بلكه عامل حركت براى ساختن آينده است، آنچه عيب است آرزوهاى دور و دراز و غير منطقى است و لذا امنيه و امانى را، در اين‌گونه موارد، به آرزوهاى دور و دراز كه انسان را از همه چيز غافل مى‌كند و پرده بر روى عقل و فكر آدمى مى‌افكند تفسير مى‌كنند.

«ابن اثير» مى‌گويد: «تمنى» به معناى علاقه به حصول امر مطلوبى است، و همچنين به حديث نفس درباره حوادثى كه در آينده واقع مى‌شود يا نمى‌شود، اطلاق مى‌گردد و «مُنْيَه» (بر وزن كُنيه) و «امنيّه» به يك معنا آمده است. [2] ولى بعضى امنيه را به معناى «دروغ» ذكر كرده‌اند زيرا شخص دروغگو مطلبى در دل خود پرورش مى‌دهد. [3]

راغب مى‌گويد: از آن‌جا كه دروغ تصور چيزى است كه حقيقت ندارد آرزوها نيز همچون سرچشمه‌اى براى دروغ محسوب مى‌شود، و اگر به دروغ «امنيه» گفته مى‌شود از اين رهگذر است.

[1]. مفردات راغب- بايد توجه داشت كه امانى جمع امنيه است و مُنى (بر وزن شما) جمع‌مُنيه (بر وزن كنيه) است.

[2]. لسان العرب.

[3]. المنجد، ماده منى.