اشاره شده) [1] و گاه فرشته وحى به صورت‌ «دحيه كلبى» نمايان مى‌گشت‌ [2] و [3].

9- الهامات غريزى‌

گفتيم «وحى» در آيات قرآن، و همچنين در كتب لغت، مفهوم وسيع و گسترده‌اى دارد كه يكى از مصداق‌هاى آن درك غريزى خاصى است كه در حيوانات وجود دارد، و آن را با هيچ تفسير مادى نمى‌توان تفسير كرد، بلكه وجود آنها دليلى است بر وجود آن منبع عظيم علم و قدرت در ماوراى عالم طبيعت.

قرآن مجيد درباره زنبور عسل اين تعبير را به كار برده، چنانكه در آيات 68 و 69 سوره نحل اشاره‌اى پر معنا به وضع شگفت‌انگيز اين حيوان مى‌كند.

امروز كه زندگى‌ زنبوران عسل‌ از سوى دانشمندان مورد بررسى دقيق قرار گرفته است به وضوح معلوم شده كه اين حشره آن‌چنان زندگى اجتماعى و تمدن شگرف و شگفت انگيزى دارد كه از جهاتى بر زندگى اجتماعى و تمدن انسان برترى دارد، خانه سازى زنبوران عسل با آن دقت و ظرافتى كه موازين هندسى عميقاً در آن رعايت شده، طرز جمع‌آورى عسل و آماده ساختن و

[1]. فى ضلال القرآن، جلد 7، صفحه 306.

[2]. بحارالانوار، جلد 18، صفحه 267، حديث 29.

[3]. «دحية بن خليفة الكلبى» برادر رضاعى پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم بود، و از زيباترين مردم آن زمان محسوب مى‌شد، و هنگامى كه جبرئيل به سراغ پيامبر مى‌آمد در آن چهره نمايان مى‌گشت (مجمع البحرين ماده دحى) اواز مشاهير صحابه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و به حسن صورت معروف بود، پيامبر اكرم او را به رسالت نزد قيصر روم «هرقل» فرستاد در سال 6 يا 7 هجرى، و تا زمان خلافت معاويه زنده بود (لغتنامه دهخدا).